فرش‌ها نه تنها به زیبایی و گرمای خانه افزوده و به محیط زندگی ما هویت می‌بخشند، بلکه نیاز به نگهداری و شستشوی منظم دارند تا دوام و طول عمرشان حفظ شود.
اهمیت شستشوی دوره‌ای فرش‌ها بر هیچ کس پوشیده نیست؛ زیرا با مرور زمان، آلودگی‌ها، گرد و غبار و لکه‌ها به طور طبیعی روی سطح فرش تجمع می‌یابند و می‌توانند باعث کاهش زیبایی و حتی آسیب به الیاف فرش شوند.
شستشوی مناسب و به‌موقع این مشکلات را رفع کرده و کمک می‌کند تا فرش‌ها همواره در بهترین وضعیت خود باقی بمانند.
با این حال، شستشوی هر نوع فرش نیازمند روش‌ها و شوینده‌های خاص خود است. هر نوع فرش، با توجه به جنس، بافت و رنگ آن، به شیوه‌ای ویژه و متناسب با خصوصیاتش باید شسته شود تا آسیب نبیند و بهترین نتیجه حاصل شود.
در گذشته، شستشوی فرش‌ها بیشتر به روش‌های سنتی و خانگی انجام می‌شد، اما امروزه با پیشرفت فناوری و معرفی روش‌های مدرن، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند تا فرش‌های خود را به مراکز شستشو و قالیشویی‌های تخصصی بسپارند تا از بهترین نتایج و حفاظت از فرش‌هایشان بهره‌مند شوند
برای دریافت نکات کلیدی و راهنمایی‌های دقیق در خصوص شستشوی انواع فرش، با تیم نگارش مقالات در سایت قالیشویی آرارات تا پایان این مقاله همراه باشید.
بهترین زمان شستن فرش‌ها
زمان مناسب برای شستن فرش‌های ماشینی و دستبافت به چند عامل مهم بستگی دارد. برخی از کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که فرش‌های ماشینی هر شش ماه یک‌بار به‌طور کامل شسته شوند، درحالی‌که برخی دیگر به شستشوی سالانه تأکید دارند.
در مقابل، فرش‌های دستبافت نیاز به مراقبت و دقت بیشتری دارند و بسته به میزان استفاده و شرایط محیطی، زمان شستشوی آنها ممکن است متفاوت باشد. بنابراین، نمی‌توان زمان دقیقی برای شستن همه فرش‌ها تعیین کرد و بهتر است با در نظر گرفتن شرایط مختلف، زمان مناسب را انتخاب کنید.
⦁ توجه به شرایط خاص محیطی:
اگر فرش در محیطی پررفت‌وآمد قرار دارد، ممکن است زودتر از حد معمول کثیف شود. برای مثال، فرش‌هایی که در راهروها، اتاق‌های پرتردد یا ورودی‌ها قرار دارند، به دلیل تردد زیاد، سریع‌تر آلوده می‌شوند و نیاز به شستشوی مکرر دارند.
همچنین، اگر حیوانات خانگی دارید یا در مناطقی با گردوغبار زیاد زندگی می‌کنید، فرش‌های شما به شستشوی بیشتری نیاز خواهند داشت. فرش‌های دستبافت نیز به دلیل حساسیت بیشتری که دارند، نیازمند توجه بیشتری به میزان آلودگی و استفاده هستند.
⦁ میزان آلودگی و استفاده:
باید بر اساس میزان آلودگی و استفاده از فرش، بازه زمانی مناسب برای شستشوی آن را تعیین کنید. اگر فرش شما کمتر در معرض گردوغبار و آلودگی قرار می‌گیرد و رفت‌وآمد زیادی روی آن انجام نمی‌شود، شستن سالانه فرش ماشینی یا دستبافت کافی خواهد بود.
بااین‌حال، اگر لکه‌ها و آلودگی‌ها به‌صورت مداوم روی فرش ظاهر می‌شوند یا فرش در معرض آلودگی‌های بیشتری قرار دارد، بهتر است زمان شستشوی فرش را کاهش دهید و به‌صورت دوره‌ای کوتاه‌تر آن را بشویید.
⦁ تأثیر فصل و آب‌وهوا:
فصل‌ها و شرایط آب‌وهوا نیز در تعیین زمان مناسب برای شستن فرش‌ها نقش دارند. به‌طور کلی، فصل‌های گرم‌تر مانند بهار و تابستان برای شستشوی فرش‌ها مناسب‌تر هستند، زیرا در این فصل‌ها فرش‌ها سریع‌تر خشک می‌شوند و خطر رشد قارچ و کپک کمتر است.
از سوی دیگر، شستن فرش‌ها در فصل‌های سرد و مرطوب مانند پاییز و زمستان ممکن است زمان خشک‌شدن را طولانی‌تر کند و احتمال بروز آسیب به بافت فرش را افزایش دهد. این نکته برای فرش‌های دستبافت به‌ویژه مهم است، زیرا الیاف طبیعی این فرش‌ها به تغییرات رطوبتی حساس‌تر هستند.
⦁ انتخاب زمان مناسب:
در نهایت، انتخاب بهترین زمان برای شستن فرش‌های ماشینی و دستبافت بستگی به نیازها و شرایط خاص شما دارد.
با توجه به عواملی مانند میزان آلودگی، رفت‌وآمد، شرایط آب‌وهوا، و نوع فرش، می‌توانید بهترین زمان را برای شستشوی فرش‌های خود تعیین کنید و از حفظ زیبایی و دوام آنها اطمینان حاصل نمایید. به این ترتیب، فرش‌های شما نه‌تنها تمیز و درخشان باقی می‌مانند، بلکه طول عمر بیشتری نیز خواهند داشت.
شستشوی فرش ماشینی
برای شستن فرش‌های ماشینی دو روش پیش روی شما قرار دارد: شستن فرش ماشینی در خانه و سپردن شستشو به قالی‌شویی‌ها. فرستادن فرش‌های منزل به قالی‌شویی‌ها می‌تواند برای افرادی که زمان لازم جهت شستشو را ندارند و یا حتی زمانی که ابعاد فرش بزرگ است و شستشوی آن سخت است، مناسب باشد؛ اما چنانچه قصد دارید فرش ماشینی خود را در منزل بشویید، باید به رعایت برخی نکات دقت کنید.
این روش برای افرادی که قصد دارند فرش را به‌صورت جزئی و با دقت فراوان بشویند، عالی خواهد بود. در این روش می‌توانید تمام جوانب فرش را از هرگونه آلودگی پاک کنید.
از سوی دیگر، می‌توانید اطمینان داشته باشید که فرش شما تحت فشار شدید آب قرار نمی‌گیرد و در نتیجه، احتمال آسیب‌دیدگی آن کاهش خواهد یافت. مهم‌ترین مورد در زمینه شستن فرش ماشینی در منزل آن است که مراحل شستشو را به‌شکل درست پشت سر بگذارید. در ادامه به این مراحل می‌پردازیم.
۱. قرار دادن فرش روی یک سطح ثابت:
در ابتدا لازم است فرش را روی یک سطح کاملاً ثابت قرار دهید. اگر حیاط یا پارکینگ خانه‌تان فضای کافی دارد، بهتر است فرش را در آن بخش پهن کنید. پیش از پهن کردن فرش حتماً سطح زمین را آب‌وجارو کنید تا آلودگی فرش ماشینی شما بیش‌ازپیش نشود.
۲. استفاده از جاروبرقی برای پاک‌کردن گردوغبار:
یک راه عالی برای کاهش مدت‌زمان موردنیاز جهت خارج‌کردن آلودگی‌های فرش این است که فرش خود را یک‌بار با کمک جاروبرقی تمیز کنید.
در قدیم با استفاده از یک چوب بلند گردوغبار فرش را خارج می‌کردند، اما امروزه یک جاروبرقی قوی و پرقدرت تنها چیزی است که برای این کار به آن نیاز دارید. جارو کردن روزانه فرش حساسیت به فرش ماشینی را کاهش می‌دهد.
۳. خیس کردن فرش و ریختن ماده شوینده:
فرش را به‌طور کامل خیس کنید و بگذارید آب به‌خوبی وارد تمام قسمت‌های آن شود. این بخش را با عجله پیش نبرید؛ زیرا اگر فرش به‌خوبی خیس نشود، ماده شوینده تأثیر چندان زیادی برای پاک‌کردن آن از آلودگی‌های مختلف نخواهد داشت و باید یک‌بار دیگر به شستن فرش ماشینی خود اقدام کنید. پس از مرطوب کردن فرش، ماده شوینده مدنظر خود را به‌آرامی بر روی آن بریزید.
۴. استفاده از فرچه برای پراکنده‌کردن ماده شوینده:
بهترین راه برای شستن فرش ماشینی به کمک مواد شوینده، استفاده از یک فرچه مخصوص شستشو است. این فرچه‌ها در اندازه‌های گوناگونی تولید می‌شوند و به‌راحتی در بازار قابل‌خریداری هستند.
برای انجام این کار، ابتدا فرچه خود را با آب بشویید و سپس به کمک آن، مواد شوینده را روی فرش پخش کنید. از قدرت بازوی خود کمک بگیرید و هر بخشی از فرش را که آلودگی بیشتری دارد به‌طور کامل پاک کنید.
۵. آبکشی کردن فرش ماشینی:
پس از پاک‌کردن تمام سطح فرش به کمک فرچه، نوبت به آبکشی آن می‌رسد. این مرحله نیز یک مورد اصلی از شستن فرش ماشینی به شمار می‌رود که باید با دقت صورت بگیرد.
آبکشی را به‌نحوی انجام دهید که هیچ اثری از کف ناشی از ماده شوینده روی فرش باقی نماند. باقی‌ماندن ذره‌ای از مواد شوینده می‌تواند موجب سفت شدن فرش ماشینی و حتی منجر به ازبین‌رفتن ساختار آن شود؛ به‌خصوص اگر از مواد شوینده قوی استفاده می‌کنید، لازم است حتماً به این نکته توجه نشان دهید.
۶. قرار دادن فرش در محیطی که نور آفتاب آن را خشک کند:
این آخرین مرحله از شستن فرش ماشینی است. در این مرحله باید فرش را پس از آبکشی به محلی منتقل کنید که در ساعات مختلف شبانه‌روز، آفتاب به‌صورت مستقیم بر آن می‌تابد. مکان‌هایی مثل پشت‌بام یا دیوار منزل می‌توانند برای پهن‌کردن فرش مناسب باشند.
امر مهمی که در این رابطه باید رعایت کنید، پهن‌کردن صحیح فرش برای خشک‌شدن آن است. فرش را به‌گونه‌ای قرار دهید که هیچ چین‌وچروکی روی آن ایجاد نشود. اگر این موضوع را رعایت نکنید، پس از خشک‌شدن فرش چین‌وچروک روی سطح آن باقی می‌ماند و ظاهر زیبای آن را خراب می‌کند.
شستشوی فرش دستبافت
شستن فرش دستبافت نیازمند دقت و توجه ویژه‌ای است، زیرا این نوع فرش‌ها با استفاده از الیاف طبیعی و رنگ‌های گیاهی ساخته می‌شوند و در صورت شستشوی نادرست، ممکن است آسیب ببینند.
در ادامه به چند مرحله کلیدی برای شستن فرش دستبافت به‌صورت صحیح و اصولی پرداخته شده است:
آماده‌سازی فرش برای شستشو: قبل از شستشوی فرش دستبافت، ابتدا باید آن را به‌خوبی جارو کنید تا گردوغبار و ذرات ریز از سطح فرش پاک شوند. این کار باعث می‌شود که فرش در هنگام شستشو تمیزتر شود و گردوغبار به عمق الیاف نفوذ نکند.
انتخاب مواد شوینده مناسب: برای شستن فرش دستبافت، استفاده از مواد شوینده ملایم و مناسب بسیار مهم است. مواد شوینده قوی می‌توانند به رنگ‌ها و الیاف طبیعی فرش آسیب برسانند.
بهترین گزینه استفاده از شوینده‌های مخصوص فرش‌های دستبافت یا شوینده‌های با pH متعادل است که به بافت فرش آسیب نرساند.
استفاده از آب سرد یا ولرم: آب داغ می‌تواند باعث رنگ‌پریدگی و جمع‌شدگی الیاف طبیعی در فرش‌های دستبافت شود. بنابراین، همیشه از آب سرد یا ولرم برای شستشو استفاده کنید تا رنگ‌ها و بافت فرش حفظ شوند.
شستشو با دست و فرچه نرم: برای شستن فرش دستبافت بهتر است از شستشو با دست استفاده کنید و از ماشین لباسشویی یا دستگاه‌های شستشوی پرقدرت پرهیز کنید. از یک فرچه نرم برای تمیزکردن ملایم فرش استفاده کنید و به‌آرامی آن را در جهت خواب فرش بکشید تا از آسیب به الیاف جلوگیری شود.
آبکشی کامل و دقیق: پس از شستن فرش، آن را به‌خوبی آبکشی کنید تا تمامی مواد شوینده از بافت فرش خارج شود. باقی‌ماندن مواد شوینده در فرش می‌تواند باعث سفت‌شدن الیاف و تغییر رنگ فرش شود.
خشک‌کردن فرش به‌صورت صحیح: برای خشک‌کردن فرش دستبافت، آن را در یک مکان صاف و در سایه پهن کنید و اجازه دهید که به‌صورت طبیعی خشک شود. فرش را از تابش مستقیم نور خورشید محافظت کنید، زیرا نور خورشید می‌تواند باعث رنگ‌پریدگی فرش شود.
همچنین، از آویزان‌کردن فرش برای خشک‌کردن آن پرهیز کنید، زیرا وزن آب ممکن است باعث کشیدگی و تغییر شکل فرش شود.
با رعایت این مراحل و توجه به جزئیات شستشو، می‌توانید فرش دستبافت خود را به‌خوبی و با حفظ زیبایی و کیفیت اولیه‌اش تمیز کنید.
شوینده مناسب جهت شستشوی انواع فرش‌ها
انتخاب بهترین شوینده‌ها برای شستن فرش‌ها، به نوع فرش (دستبافت یا ماشینی) و میزان و نوع آلودگی بستگی دارد.
شوینده‌های مناسب باید به‌گونه‌ای باشند که ضمن تمیز کردن فرش، به بافت و رنگ‌های آن آسیب نزنند. در ادامه، به معرفی انواع شوینده‌های مناسب برای فرش‌های دستبافت و ماشینی می‌پردازیم:
۱. شوینده‌های مناسب برای فرش‌های دستبافت
فرش‌های دستبافت به دلیل استفاده از الیاف طبیعی و رنگ‌های گیاهی، نیاز به مراقبت و شوینده‌های خاص دارند. انتخاب شوینده نادرست می‌تواند به بافت و رنگ‌های این فرش‌ها آسیب بزند.
شامپو فرش‌های ملایم: این نوع شامپو فرش‌ها مخصوص فرش‌های دستبافت طراحی شده‌اند و دارای مواد شیمیایی ملایم‌تری هستند که به رنگ و بافت فرش آسیب نمی‌زنند.
صابون‌های طبیعی: صابون‌هایی که از مواد طبیعی ساخته شده‌اند (مانند صابون زیتون یا صابون کاستیل)، گزینه مناسبی برای شستن فرش‌های دستبافت هستند. این صابون‌ها فاقد مواد شیمیایی سخت بوده و به‌خوبی با آب ترکیب می‌شوند.
محلول سرکه و آب: ترکیب سرکه سفید با آب (یک قسمت سرکه و دو قسمت آب) می‌تواند به عنوان یک پاک‌کننده طبیعی و ضدعفونی‌کننده عمل کند. این محلول برای لکه‌های سبک مناسب است و می‌تواند به تمیز کردن فرش کمک کند بدون اینکه به رنگ‌های آن آسیب برساند.
۲. شوینده‌های مناسب برای فرش‌های ماشینی
فرش‌های ماشینی معمولاً از الیاف مصنوعی مانند پلی‌استر یا نایلون ساخته می‌شوند که نسبت به فرش‌های دستبافت مقاوم‌تر هستند. بنابراین، می‌توان از شوینده‌های قوی‌تر برای تمیز کردن آنها استفاده کرد.
شامپو فرش‌های تجاری: شامپو فرش‌هایی که به‌صورت تجاری تولید می‌شوند و برای استفاده در فرش‌های ماشینی طراحی شده‌اند، به‌طور کلی قدرت تمیزکنندگی خوبی دارند و می‌توانند لکه‌های مختلف را از بین ببرند.
مواد شوینده مایع چندمنظوره: این شوینده‌ها معمولاً برای تمیز کردن انواع سطوح طراحی شده‌اند و می‌توانند برای فرش‌های ماشینی نیز استفاده شوند. بااین‌حال، باید دقت کرد که از مواد شوینده‌ای استفاده شود که مواد سفیدکننده نداشته باشند.
محلول آب و جوش شیرین: مخلوط کردن یک قاشق جوش شیرین با یک لیوان آب می‌تواند یک محلول ساده و مؤثر برای تمیز کردن فرش‌های ماشینی باشد. این ترکیب به‌خصوص برای از بین بردن بوی نامطبوع و لکه‌های سبک مفید است.
نکات مهم هنگام انتخاب شوینده فرش
آزمایش قبل از استفاده: قبل از استفاده از هر نوع شوینده جدید، حتماً آن را روی قسمت کوچکی از فرش که کمتر دیده می‌شود آزمایش کنید تا از عدم تغییر رنگ یا آسیب به بافت فرش مطمئن شوید.
خواندن دستورالعمل‌ها: همیشه برچسب و دستورالعمل‌های روی بسته‌بندی شوینده‌ها را بخوانید و مطمئن شوید که برای نوع فرش شما مناسب است.
استفاده از شوینده‌های بدون مواد شیمیایی قوی: مواد شوینده‌ای که حاوی مواد شیمیایی قوی مانند آمونیاک یا سفیدکننده هستند، می‌توانند به فرش آسیب بزنند. انتخاب شوینده‌های بدون این مواد برای حفظ کیفیت و رنگ فرش‌ها توصیه می‌شود.
با انتخاب شوینده مناسب و پیروی از روش‌های صحیح شستشو، می‌توانید به‌خوبی از فرش‌های خود مراقبت کرده و عمر آنها را افزایش دهید.
جمع‌بندی
شستشوی فرش‌ها با استفاده از شوینده‌های مناسب و روش‌های صحیح، اهمیت بسیاری در حفظ زیبایی، طول عمر و کیفیت فرش‌ها دارد. برای شستن فرش‌های دستبافت و ماشینی، باید از شوینده‌های خاصی استفاده کرد که با توجه به جنس، بافت و نوع آلودگی فرش انتخاب شوند.
فرش‌های دستبافت به دلیل استفاده از الیاف طبیعی و رنگ‌های گیاهی نیازمند شوینده‌های ملایم‌تری هستند، در حالی که فرش‌های ماشینی می‌توانند با شوینده‌های قوی‌تر شسته شوند.
استفاده از روش‌های صحیح شستشو و خشک‌کردن، به ویژه برای فرش‌های دستبافت، اهمیت ویژه‌ای دارد تا از آسیب به الیاف و رنگ‌ها جلوگیری شود.
